Πέμπτη 25 Ιουνίου 2015

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ


Το τελευταίο μεγάλο γεγονός της κρητικής Ιστορίας είναι η περιώνυμη Μάχη της Κρήτης, όπως επικράτησε να ονομάζεται η επική αντίσταση των υπερασπιστών της νήσου κατά των Γερμανών εισβολέων, το τελευταίο δεκαήμερο του Μαίου 1941. Η μάχη αυτή βέβαια είναι γεγονός της Παγκόσμιας ιστορίας και εντάσσεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των γεγονότων του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Παράλληλα, είναι και γεγονός της Ελληνικής ιστορίας, καθώς είναι η φυσική συνέχεια του ελληνοϊταλικού πολέμου.
                                                  ΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ
28 Οκτωβρίου 1940: Κήρυξη ελληνοϊταλικού πολέμου.
Νοέμβριος 1940: Η άμυνα της Κρήτης αναλαμβάνεται από τους Βρετανούς. Η 5η Μεραρχία Κρητών μεταφέρεται στην Αθήνα.
15 Απριλίου 1941: Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις, αποφασίζεται η κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς.  Σύμφωνα με το σχέδιο Στούντετ και την απόφαση του Χίτλερ εκδίδεται η υπ' αριθμόν 28 διαταγή γενικών κατευθύνσεων (ντερεκτίβα) για την υπό συνθηματική ονομασία MERKUR ( ΕΡΜΗΣ) επιχείρηση για την κατάληψη της Κρήτης. Με σκοπό της χρησιμοποίηση της Νήσου Κρήτης σαν αεροπορική βάση εναντίον της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο β' 15ήμερο του Απριλίου σχεδιάζεται η μεταφορά Ελληνικών και Βρετανικών δυνάμεων από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κρήτη.
23 Απριλίου: Η Ελληνική  Κυβέρνηση μεταφέρεται στην Κρήτη.
25 Απριλίου: Αποβιβάζεται στην Κρήτη συμμαχική  δύναμη, που αποτελείται από όγκο της 5ης Νεοζηλανδικής Ταξιαρχίας.
28 Απριλίου: Σύσκεψη στα Χανιά , υπό την προεδρία του Έλληνα πρωθυπουργού Εμμανουήλ Τσουδερού για την Στρατιωτική κατάσταση της νήσου. Επίσης πήραν μέρος Έλληνες και Βρετανοί αξιωματικοί .
29 Απριλίου: Έρχεται στην Κρήτη με το επιτελείο του ο Στρατηγός Φράυμπεργκ , διοικητής της Νεοζηλανδικής Μεραρχίας , ο οποίος την άλλη μέρα αναλαμβάνει την διοίκηση των ελληνοβρετανικών δυνάμεων της Νήσου.
14 Μαΐου: Αρχίζουν οι συστηματικοί βομβαρδισμοί της νήσου για την προπαρασκευή των επιθέσεων.
18 Μαΐου: Προσγειώνονται στα αεροδρόμια της Αττικής οι σχηματισμοί των Γερμανικών αεροπλάνων.

                                                            Η ΜΑΧΗ
Το πρωί της 20ης Μαΐου του 1941 ο ξάστερος ανοιξιάτικος ουρανός της Κρήτης μαυρίζει από εκατοντάδες σκουρόχρωμα γερμανικά αεροπλάνα, τα οποία καθώς μουγκρίζουν μοιάζουν με τέρατα της Αποκάλυψης. Η γη σείεται και αμέσως τα πρώτα κύματα των επίλεκτων γερμανικών τμημάτων αρχίζουν να πέφτουν κατά χιλιάδες, από τα αμέτρητα μεταγωγικά αεροπλάνα και ανεμόπτερα.
Η μάχη για την κατάληψη της Κρήτης κράτησε  από τις 20 έως στις 29 του Μάη 1941.  Η γερμανική επίθεση ξεκίνησε με ανελέητο βομβαρδισμό των πόλεων και των χωριών και η  απόβαση των Γερμανών στο νησί έγινε με ρίψη αλεξιπτωτιστών.
Πεδίο μάχης και τα χωριά και οι πόλεις.  Ο άμαχος κρητικός λαός κτυπιέται ανελέητα. Η μάχη διεξάγεται σώμα με σώμα.   Άμυνα παλλαϊκή, χωρίς σχέδιο, χωρίς πρόγραμμα. Ωστόσο οι γέροι, οι γυναίκες και τα παιδιά δημιουργούν έπος!
Η άμυνα κρατάει γερά. Αλλά προς το βράδυ της πρώτης ημέρας, οι Γερμανοί πατούν πόδι στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και το κρατούν, παρά τις επιθέσεις των υπερασπιστών του νησιού.
Απόπειρα των χιτλερικών να στείλουν ενισχύσεις από τη θάλασσα συντρίβεται από τον Αγγλικό στόλο, με φοβερές απώλειες για τους Γερμανούς, αλλά και τους Άγγλους που χάνουν βαριά πολεμικά σκάφη. Την επόμενη ημέρα οι ρίψεις Γερμανών αλεξιπτωτιστών συνεχίζονται με μεγαλύτερη πυκνότητα, αλλά και περισσότερες απώλειες για τους εισβολείς.

Παρά τις εκατόμβες των νεκρών με τις συνεχείς ενισχύσεις που φτάνουν ακατάπαυστα, οι Γερμανοί κατορθώνουν να δημιουργήσουν και άλλα προγεφυρώματα τα οποία ενώνονται μεταξύ τους και ετοιμάζονται για γενική επίθεση. Η κατάσταση για τους αμυνόμενους είναι πλέον απελπιστική και την εβδόμη μέρα αποφασίζεται η εκκένωση της Κρήτης από το συμμαχικό στρατό. Παρ' όλλα αυτά οι απώλειες των Γερμανών  υπήρξαν τρομακτικές. Περισσότεροι από 4000 αλεξιπτωτιστές σκοτώθηκαν(οι περισσότεροι στον αέρα αλλά και αυτοί που φτάνουν στο έδαφος αποδεκατίζονται από ένα άοπλο και αδάμαστο λαό), η 7η αερομεταφερόμενη μεραρχία διαλύθηκε, περισσότερα από 170 αεροπλάνα καταστράφηκαν.


Κυρίαρχοι καταχτητές όμως πλέον οι υπάνθρωποι του Χίτλερ στρέφονται με λύσσα πάνω στον άμαχο πληθυσμό, για να τον τιμωρήσουν για την ηρωική του αντίσταση. Λεηλατούν, δολοφονούν, καίνε, καταστρέφουν.
Οι βαρβαρότητες εναντίον του άμαχου πληθυσμού, με συλλήψεις και ομαδικές εκτελέσεις, με στρατόπεδα συγκέντρωσης κ.τ.λ, άρχισαν αμέσως με την Γερμανική κατοχή της νήσου και ως αντίποινα. Πρώτο θύμα η Κάντανος ( 1 Ιουνίου 1941 ), ύστερα τα Ανώγεια, η Βιάννος κ.τ.λ.

Οι κύριοι στόχοι των αλεξιπτωτιστών



 


            ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ & ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Σκοπός της κατάληψης της Κρήτης από τους Γερμανούς ήταν η χρησιμοποίηση της νήσου σαν αεροπορική βάση εναντίον της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερα ως βάση για την προστασία των θαλάσσιων επικοινωνιών στο Αιγαίο από Βρετανικές επιθέσεις που προέρχονταν από την Αλεξάνδρεια και ιδιαίτερα για την προστασία της μεταφοράς πετρελαίου στην Ιταλία.
Η απόφαση για την κατάληψη της Κρήτης λήφθηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες ημέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, και έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» (« Unternehmen Merkury»). Στόχος ήταν να εξασφαλιστούν τα νοτιοανατολικά νώτα των Γερμανών  ενόψει της μεγάλης «Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα» (= η Εκστρατεία για την κατάληψη της Ρωσίας) και να εφορμήσουν στη συνέχεια  από εκεί στη βόρεια Αφρική, με εφαλτήριο την Κρήτη.
Το σχέδιο για την κατάληψη της Κρήτης εκπονήθηκε από το διοικητή της 7ης Γερμανικής μεραρχίας αλεξιπτωτιστών στρατηγό Kurt Studend και παρουσιάστηκε στο Χίτλερ από το αρχηγό  της Γερμανικής αεροπορίας Goring. Σύμφωνα με το σχέδιο Στούντετ και την απόφαση του Χίτλερ, στις 25 Απριλίου 1941 εκδόθηκε η υπ' αριθμόν 28 διαταγή γενικών κατευθύνσεων (ντερεκτίβα) και την υπό συνθηματική ονομασία MERKUR ( ΕΡΜΗΣ) επιχείρηση για την κατάληψη της Κρήτης.
Για την κατάληψη της Κρήτης  είχαν διατεθεί από τους Γερμανούς η 7η Μεραρχία αλεξιπτωτιστών, η 5η Ορεινή μεραρχία και ένα σύνταγμα της 5ης Θωρακισμένης μεραρχίας.  Επίσης κάπου 1.370 γερμανικά αεροπλάνα έριξαν περίπου  60.000 Γερμανούς αλεξιπτωτιστές στην Κρήτη  με παντός είδους οπλισμό.

Συμμαχικές δυνάμεις

Οι συμμαχικές δυνάμεις που έλαβαν μέρος στη Μάχη της Κρήτης ήταν 30-32000 στρατιώτες και 1500 αξιωματικοί, Άγγλοι, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί.  Επίσης 11.500 Έλληνες νεοσύλλεκτοι ( Υπήρχαν στο νησί οκτώ τάγματα νεοσύλλεκτων που μεταφέρθηκαν από την Τρίπολη και το Ναύπλιο αγύμναστοι και χωρίς οπλισμό) και μια αξιόμαχη δύναμη της Σχολής χωροφυλακής.  Και σύσσωμος ο ηρωικός Κρητικός λαός.
Επικεφαλής της Δύναμης Κρήτης (Creforce) ήταν ο στρατηγός Μπέρναρντ Φρέιμπεργκ, Νεοζηλανδός, ήρωας του Α΄ παγκόσμιου Πολέμου, Είχε έρθει στην Κρήτη στις 29 Απριλίου του 1941.Οι μονάδες-κλειδιά ήταν η 2η Νεοζηλανδική Μεραρχία (εκτός από την 6η ταξιαρχία και την διοίκηση του τμήματος, που είχε σταλεί στην Αίγυπτο), η αυστραλιανή 19η ταξιαρχία και η βρετανική 14η ταξιαρχία πεζικού. Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν στη διάθεση τους 16 άρματα μάχης τύπου Cruiser Mk I. Υπήρχαν ακόμα περίπου 85 πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων. Πολλά από αυτά ήταν ιταλικά που είχαν περιέλθει σε ελληνικά χέρια και δεν διέθεταν στόχαστρα βομβαρδισμού.


Για την περιλάλητη μαχη της Κρήτης  γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά. Κάθε γωνιά της Κρήτης με καμάρι έχει να επιδείξει τον ήρωα ή τους ήρωές της.Ακολουθούν κάποια ποιήματα και καποιες μαντιναδες για την φοβερή αυτή μάχη:






"Κι αγεροκρούει της λύρας το δοξάρι
με τον αηδονισμό μιας μαντινάδας.
Στιγμήν απ' τον αγωνα μην ξεκόβγεις
όρτσα και χύσου απάνω! Ζωή και νιότη
μη συλογάσαι, η Λευτεριά ναι πρώτη..."
                       
                          Σπύρος Παπαδαντώνης
........................................................

Δυο κουζουλοί εσμίξανε, τις ρίμες τους να πούνε,
των γνωστικών τα όνειρα, αληθινά να βγούνε
...................................................

Από τσι μάχες των εθνών
η μάχη ξεχωρίζει
τση Κρήτης μας των κοπελιών
που στσι κορφές γυρίζει.
.....................................................



Ο Σφηναριώτης ξαναχτυπά
Γιορτή μεγάλ’ εγίνηκε εις τα Χανιά εφέτο,
με Αυστραλούς που φτάσανε χωρίς κανένα βέτο.
Στήλη μεγάλη βάλανε, Τσικαλαριά, πιο πέρα,
Μάχη τση Κρήτης να (ε)νθυμούν σε όλους νύχτα μέρα.
Σ’ όλο τον κόσμο ξακουστή των Κρητικών γι αντρεία,
με δυο σκαπέτια δείξανε στους Γερμανούς τα τρία.
Γι αυτό σου λέω Νιαχωριανέ σταμάτα τσι παρλάρες,
αν θέλεις ν’ απομείνουμε για πάντα, δυο φιλάρες.
Με τους χοχλιούς μη πιάνεσαι που κέρατα προβαίνουν,
κι ήλιο σαν αντικρύσουνε μεσ’ στο καβούκι μπαίνουν.
Σαν τους αλεξιπτωτιστές στο Μάλεμε που πέφταν,
κι οι Κρητικοί μας άοπλοι, τα όπλα τους τα κλέφταν.
Κι αντί να υποτάξουνε τη νήσο μας ντε λόγο,
όλους τους ξεπατώσαμε χωρίς κανένα φόβο.
Και ο Αδόλφος ο φριχτός, εκεί, να επιμένει,
που έπαθε την πλάκα του δίχως να το προσμένει.
Το φύσαγε δεν κρύωνε, τράβαγε τα μαλλιά του,
κι ο Μανολιός εκάθεντο κι έξυνε τα …γυαλιά του.
Κανείς δεν το περίμενε σ’ όλη την Οικουμένη,
τον πόλεμο γονάτισαν, στην ιστορία μένει.
Βδομήντα χρόνια πέρασαν και τρία παραπάνω,
και μόνο που το σκέφτομαι τον ύπνο μου τον χάνω.
Τις μάχες όλες ξέρουμε που γίνανε ετότε,
μα ‘ναι και μια, που άγνωστη, θα παραμέν’, ως πότε;
Εκείνη που εγίνηκε Τσικαλαριών το δρόμο
και τρέχανε για να κρυφτούν χεστήκαν’ απ’ το τρόμο.
Έρχεται και ο Πάγκαλος π’ όλο  βλακείες λέει,
να τον σουβλίσουν πρέπει του, μ’ η φούσκα, επιπλέει.
Σφηναριώτης (Καμβυσελλάκης)
’Νιαχωριανού απόκριση.
Πολύ τσιγκλά μ’ αδερφοχτός, και ξεπετά το μάτι,
ακόμα δεν εγνώρισε, Νιαχωριανού γινάτι.
Μα σήμερα δεν πρόκειται, να έρθομε στα χέρια,
γιατ’ έχομε επέτειο, κι είν’ η χαρά μας πλέρια.
Σήμερ’ από τη στήλη μας, αναφορά θα γίνει,
στη μάχη την ιστορική, π’ ο χρόνος δεν τη σβήνει.
Μάχη της Κρήτης που ‘γινε, γνωστή σ’ όλο το κόσμο,
κι ακόμα μέχρι σήμερα, μοσκομυρίζει δυόσμο.
Απέναντι στο Ναζισμό, μας έδειξε και πάλι,
σώμα με σώμ’ αν χρειαστεί, πως γίνεται η πάλη.
Γυναίκες, γέροι και παιδιά, εμπήκανε στη μάχη,
με όπλα τα δρεπάνια τους, που θέριζαν τα στάχυ.
Αξίνες, πέτρες και ραβδιά, κατσούνες και στελιάρια,
κι ότι μπροστά τους βρίσκανε, τση Κρήτης τα λιοντάρια.
Το χέρι γέρου Κρητικού, μ’ ένα κομμάτι βράχου,
πινέλο φιλοτέχνησε, ενός γνωστού ζωγράφου.
Για τις επόμενες γενιές, πίνακας να υπάρχει,
ζωγραφικής για άνιση, μα κερδισμένη μάχη.
Κι αν χάθηκε ο πόλεμος, αιτία ήταν άλλοι,
αυτοί που μας ξαρμάτωσαν, παιγνίδι παίζαν πάλι.
Τώρα διοργανώνονται, γιορτές σ’ όλη την Κρήτη,
σ’ ανάμνηση μοναδικής, μάχης εις τον πλανήτη.
Γέροντες Νεοζηλανδοί, κι από την Αυστραλία,
έρχονται στην επέτειο, κρατάει μια φιλία.
Παλαίμαχοι που είχανε, συμμετοχή σ’τσι μάχες,
και τσι φιλοξενήσαμε, ψηλά σ’ αετοράχες.
Τώρα ξαναγυρίζουνε, τιμές να αποδώσουν,
κι ένα μεγάλ’ ευχαριστώ, να πάρουν και να δώσουν.
‘Νιαχωριανός (Μαλαξιανάκης)






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου